Het poortje, symbool voor de school, is al eeuwenlang met ons gymnasium verbonden. Sinds 1616 is het poortje de toegangspoort naar de Latijnse school gevestigd in de Doelenstraat. In 1893 wordt dit pand gesloopt en het poortje verhuist mee naar de Gedempte Nieuwesloot, de nieuwe locatie van het gymnasium en vervolgens naar de Paternosterstraat waar de school een plaats vindt in het voormalige burgerweeshuis. In 1940 wordt het poortje overgebracht naar de huidige locatie en het zal daar hopelijk nog vele jaren staan. In de afgelopen vierhonderd jaar zijn reeds vele duizenden jonge mensen dagelijks door het poortje gegaan op weg naar hun toekomst. En zo gaat dat nog steeds. Het Murmellius Gymnasium: de poort naar jouw toekomst!

Historie

Johannes Murmellius was een Nederlands humanist, pedagoog en Neolatijns dichter. Hij werd geboren in Roermond, studeerde in Deventer en Keulen, waar hij in 1504 magister werd. Hij doceerde in Münster (1500-1513), Alkmaar (1513-1517) en Deventer (1517). Murmellius zag de hervorming van het onderwijs in humanistische zin als zijn levenstaak. Om het onderwijs te kunnen hervormen moest men betere boeken schrijven. Murmellius schreef opvoedkundige verhandelingen en schoolboeken die een enorm succes kenden en tot het einde van de achttiende eeuw op Hollandse, Duitse, Franse, Italiaanse en Poolse scholen gebruikt werden. Hij verzorgde uitgaven met commentaar van tal van klassieke Latijnse schrijvers. Het meeste succes had hij met zijn 'Pappa Puerorum', een handig en eenvoudig schoolboek voor het eerste onderwijs in het Latijn. Reeds in Münster deed zijn onderwijs vele leerlingen van heinde en verre naar die plaats komen.

In 1513 weet het stadsbestuur van Alkmaar de bekwame pedagoog-humanist naar Alkmaar te doen komen. Murmellius wordt rector van de Alkmaarse school. Vele van zijn leerlingen volgden hem naar Alkmaar. Er waren, weten wij, in Alkmaar niet alleen leerlingen uit Holland en Utrecht, maar ook uit Friesland en Gelderland, uit het Luikse en uit Noord-Duitsland. Onder Murmellius steeg het aantal leerlingen tot boven de 900, terwijl het in normale tijden hoogstens 150 zal zijn geweest. Ook Murmellius was hier kennelijk tevreden over, zoals blijkt uit een epigram dat hij in 1514 dicht en dat als volgt begint:
Quam bene gymnasium tradendis artibus aptum excelso positum est Alcmariense loco (...)"
(Hoe uitstekend toch is 't, dat, geschikt voor het leren van de edele vakken, het Alkmaarse gymnasium ligt in die voortreffelijke stad).

In 1517 kwam aan deze bloeiperiode op ruwe wijze een einde door de inval der Geldersen, de Zwarte Bende.Een week lang duurde de plundering en toen de Zwarte Bende wegtrok, stak zij de stad in brand. De leerlingen namen bij honderdtallen de wijk. Ook Murmellius vluchtte met zijn jonge vrouw en zoontje naar het oosten, om in Deventer in datzelfde jaar te overlijden. Het leerlingenaantal op de Alkmaarse school daalde weer tot de oude 150. 

In 1575 kreeg Alkmaar een Latijnse school. Het op 16 maart 1904 opgerichte stedelijk gymnasium van Alkmaar kreeg op 1 september 1933 de naam Murmellius Gymnasium naar de vermaarde rector-humanist uit de 16e eeuw. 

In 2014 is in september het 110-jarig jubileum van de school gevierd met een driedaagse manifestatie voor de leerlingen en collega’s.

Publicaties:
Het Murmellius Gymnasium in oorlogstijd
Getuigenverhalen
Laatste schooldag 30 mei 1941